Ψυχολογία Αναπαραγωγικής Περιόδου

Καθηγητές Μαθήματος

Γουρουντή Κλεάνθη

Περίγραμμα

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μαθησιακά αποτελέσματα

Το μάθημα αυτό αποτελεί μάθημα ειδικής υποδομής που στοχεύει να προσφέρει στο/στη φοιτητή/τρια, την γνώση για την κατανόηση και διαχείριση ψυχολογικών θεμάτων που αφορούν την αναπαραγωγική ψυχική υγεία των γυναικών αλλά και των οικογενειών τους και να τους προσφέρει την δεξιότητα και ικανότητα να αξιολογούν την ψυχική υγεία κατά την αναπαραγωγική περίοδο μέσω ψυχομετρικών εργαλείων. Σκοπός είναι να αναπτύξουν οι φοιτητές/τριες μια εμπεριστατωμένη επιστημονική γνώση των προβλημάτων ψυχικής υγείας που εμφανίζονται κατά την αναπαραγωγική περίοδο και συγκεκριμένα κατά την εφηβεία, αναπαραγωγή, κύηση χαμηλού και υψηλού κινδύνου, τοκετό, λοχεία, εμμηνόπαυση. Επίσης, σκοπός είναι να αποκτήσουν γνώσεις γύρω από τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των γυναικών με ιστορικό υπογονιμότητας, αποβολών και ιστορικό καρκίνου κατά την αναπαραγωγική περίοδο καθώς και να αποκτήσουν γνώση για την ψυχική υγεία και συναισθηματική προσαρμογή των γυναικών σε σχέση με την μετάβαση στην γονεϊκότητα και τη δυναμική της οικογένειας. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι να εφοδιάσει τους φοιτητές με γνώσεις, κλινικές και γνωστικές δεξιότητες και ικανότητες ώστε να μπορούν να αξιολογούν την ψυχική υγεία και να αναγνωρίζουν τα προβλήματα ψυχικής και συναισθηματικής υγείας κατά την περίοδο της αναπαραγωγικής περιόδου προκειμένου να συμβάλουν στην έγκαιρη πρόληψη και άμεση παραπομπή αυτών των καταστάσεων σε ειδικούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας (π.χ. ψυχολόγους, ψυχιάτρους).

Μετά το τέλος του μαθήματος ο/η φοιτητής /τρια   θα είναι σε θέση να:

• Έχει αποκτήσει γνώση όσον αφορά στις βασικές ψυχολογικές έννοιες, τα θεωρητικά μοντέλα πρόγνωσης της συμπεριφοράς καθώς και τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν την συμπεριφορά έτσι ώστε να μπορεί να κατανοήσει και να εξηγήσει την ανθρώπινη συμπεριφορά.

• Αναγνωρίζει τις συναισθηματικές και ψυχολογικές ανάγκες και να αναπτύξει ικανότητες ώστε να παρέχει ψυχολογική και συναισθηματική στήριξη σε γυναίκες περιγεννητικ’ης (εγκυμοσύνη, τοκετό, λοχεία) και αναπαραγωγικής περιόδου που βιώνουν στρεσογόνα γεγονότα (π.χ. υπογονιμότητα, καρκίνο).
• Αναπτύξει γνώση και δεξιότητες ώστε να αναγνωρίζει, να διακρίνει και να εκτιμά έγκαιρα την εμφάνιση αποκλίσεων και προβλημάτων της συναισθηματικής και ψυχικής υγείας (π.χ. καταθλιπτική συμπτωματολογία) κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
• Έχει γνώση των μεθόδων και των εργαλείων (π.χ. ψυχομετρικών εργαλείων, ερωτηματολογίων) της ανίχνευσης των προβλημάτων ψυχικής υγείας κατά την αναπαραγωγική περίοδο και ταυτόχρονα να μπορεί να υποστηρίζει την εφαρμογή τους και να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα τους.
• Έχει γνώση των τεκμηριωμένων παρεμβάσεων που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη γυναικών και των οικογενειών τους με προβλήματα ψυχικής υγείας.

• Αναπτύξει επικοινωνιακές δεξιότητες και ικανότητες διαχείρισης των γυναικών που εμφανίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας κατά την αναπαραγωγική περίοδο
• Συνεργαστεί με υπευθυνότητα με τους συμφοιτητές του/της για να δημιουργήσουν και να παρουσιάσουν ένα σχέδιο σε μια μελέτη περίπτωσης που περιλαμβάνει την οργάνωση, κατανομή καθηκόντων και την υλοποίηση του σχεδίου. Συνεργαστεί με υπευθυνότητα με άλλους επαγγελματίες υγείας (π.χ. επαγγελματίες ψυχικής υγείας) και να αποτελεί με ενεργό και λειτουργικό τρόπο μέλος μιας πολυεπιστημονικής ομάδας όσον αφορά στην αναγνώριση, παραπομπή και διαχείριση των αποκλίσεων και προβλημάτων ψυχικής υγείας κατά την αναπαραγωγική περίοδο.

Γενικές ικανότητας

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Θεωρητικό Μέρος Μαθήματος

1. Συμπεριφορά – Αξιολόγηση συμπεριφοράς. Μοντέλα πρόγνωσης της συμπεριφοράς. Προσωπικότητα, χαρακτηριστικά και τύποι.
2. Αξιολόγηση ψυχοκοινωνικών παραγόντων (τύπος προσωπικότητας, γνωστική εκτίμηση, στρατηγικές αντιμετώπισης, κοινωνική υποστήριξη, υποστήριξη από τον σύντροφο) που επηρεάζουν την ψυχολογική κατάσταση και συμπεριφορά.
3. Ψυχομετρικά εργαλεία, ψυχομετρία. Πρώιμη ανίχνευση θεμάτων ψυχικής υγείας γυναικών
4. Εγκυμοσύνη και στάδια προσαρμογής στην εγκυμοσύνη και γονεϊκότητα. Σχέση εγκύου με την μητέρα της. Συναισθηματικός δεσμός εγκύου-εμβρύου. Σχέση ζευγαριού κατά την κύηση.
5. Προβλήματα ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αγχώδης διαταραχή, καταθλιπτική συμπτωματολογία και παράγοντες κινδύνου. Βιολογική επίδραση ψυχολογικού στρες στο έμβρυο, στην κύηση και στο βρέφος.
6. Προβλήματα ψυχικής υγείας και κύηση υψηλού κινδύνου. Κλινοστατισμός, νοσηλεία στο νοσοκομείο και ψυχική υγεία εγκύου.
7. Κύηση μετά από υπογονιμότητα και θεραπεία  υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Παρένθετη μητρότητα. Προσαρμογή στην κύηση, δεσμός μητέρας-εμβρύου.
8. Ειδικές κατηγορίες εγκύων και ψυχική υγεία. Κύηση- εφηβεία – ιστορικό καθ’ εξίν αποβολών- ιστορικό ενδομήτριου θανάτου- διακοπή λόγω εμβρύου με συγγενή/χρωμοσωμιακή ανωμαλία.,
9. Τοκοφοβία και παράγοντες κινδύνου.
10. Ψυχολογική διεργασία πένθους των γονέων σε περίπτωση απώλειας του βρέφους.
11. Επιλόχεια   κατάθλιψη. Η στέρηση της μητρικής φροντίδας και οι επιπτώσεις της.
12. Διαδικασία μετάβασης των ανδρών και γυναικών στο γονεϊκό ρόλο. Μετάβαση στην γονεϊκότητα. Δεσμός προσκόλλησης μητέρας-βρέφους.
13. Ψυχολογική αντιμετώπιση γυναικολογικών προβλημάτων (Γυναικολογικός καρκίνος)
14. Ψυχολογία στην εφηβεία και στην εμμηνόπαυση.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Τρόπος Παράδοσης

Διαλέξεις  πρόσωπο  με πρόσωπο εκπαίδευση.

Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας

• Χρήση Power  point  presentatios.
• Υποστήριξη μαθησιακής διδασκαλίας μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.
• Χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και της ιστοσελίδας του τμήματος για την επικοινωνία με τις/τους φοιτήτριες/φοιτητές.

Αξιολόγηση φοιτητών

Αξιολόγηση του μαθήματος πραγματοποιείται στο τέλος του εξαμήνου:

1. Γραπτή τελική εξέταση (60%) που περιλαμβάνει:

• Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή/&
• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης ή/&
• Ερωτήσεις ανάπτυξης ή/&
• Επίλυση προβλημάτων ή/&
• Ανάλυση ρόλων σε σύντομη μελέτη περίπτωσης.

2. Παρουσίαση ομαδικής εργασίας (40%)

Γλώσσα αξιολόγησης η ελληνική.

Τα κριτήρια αξιολόγησης των φοιτητριών/φοιτητών είναι ρητά προσδιορισμένα, εμπεριέχονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (e-class), στην οποία έχουν πρόσβαση όλες/όλοι οι φοιτήτριες/φοιτητές  με τη δήλωση του μαθήματος ή/& στην ιστοσελίδα επικοινωνίας του τμήματος με τις/τους φοιτήτριες/φοιτητές.

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνική :

1. Παπαδάτου Δ., (1991). Εισαγωγή στην Ψυχολογία Εκδ. Ζερμπίνη
2. Βοσνιάδου Σ. (2001).Εισαγωγή στην Ψυχολογία Α΄ και Β΄ τόμος,Gutenberg
3. Τσιαντής – Δραγώνα (2000). Μωρά και Μητέρες,Καστανιώτης,
4. Winnicott(1996). Μωρά και Μητέρες, Ελληνικά Γράμματα
5. ColletChiland (1994 ).Το παιδί, η Οικογένεια, το Σχολείο, Εκδ.Πατάκης,
6. Δοκίμια στην Ψυχολογία της Υγείας (1995). Ελληνικά Γράμματα,
7. Χαρτοκόλης Π. (1986). Εισαγωγή στην Ψυχιατρική, Θεμέλιο
8. Π. Σακελλαρόπουλος, Παπαζήση (2001 ).Σχέσεις Μητέρας – παιδιού τον ΠρώτοΧρόνο της Ζωή

Ξενόγλωσση :

1. Le Nouηsson, (1983) la Mere et le Phychanalyste, Lebovici S., Paidos.
2. Renault D’ Allones, (1991) Etre, Faire, Avoir un Enfant .
3. J. Brockington( 1996) Motherhood and Mental Health, , Oxford University Press
4. Dalton K (1980). Depression After Childbirth, Oxford University Press, London

Επιστημονικά περιοδικά:

• Journal of Infant and Reproductive Psychology
• Journal of Women’s Mental Health